अलाउद्दीन खिलजीचा इतिहास चरित्र कथा (Alaudding Khilji History in Marathi): अलाउद्दीन खिलजी हा खिलजी राजघराण्याचा दुसरा शासक होता, जो खूप शक्तिशाली आणि महत्वाकांक्षी राजा होता. अलाउद्दीनने त्याचे काका जलालुद्दीन फिरोज खिलजीला ठार मारले, त्याच्या नावावर त्याचे सिंहासन घेतले आणि त्याने भारतामध्ये आपले साम्राज्य पसरवले आणि खिलजी राजवंशाचा वारसा पुढे नेला. त्याला स्वतःला दुसरा अलेक्झांडर म्हणणे आवडले. त्याला अलेक्झांडर-आय-सनी ही पदवी देण्यात आली. खिलजीने आपल्या राज्यात दारूची खुली विक्री बंद केली होती.
तो पहिला मुस्लिम शासक होता ज्यांनी दक्षिण भारतात आपले साम्राज्य पसरवले आणि जिंकले. त्याच्या विजयाबद्दलची तळमळ यामुळेच त्याला युद्धात यश मिळाले, ज्यामुळे दक्षिण भारतात त्याचा प्रभाव वाढला आणि त्याच्या साम्राज्याचा विस्तार वाढला. खिलजीच्या वाढत्या शक्तीमुळे त्याच्या निष्ठावंतांची संख्याही वाढली. खिलजीच्या साम्राज्यातील त्यांचे सर्वात निष्ठावंत सेनापती मलिक काफूर आणि खुशराव खान होते. दक्षिण भारतात खिलजीची खूप दहशत होती, तो तेथील राज्यांमध्ये लूट करायचा, आणि तेथील राज्यकर्ते जे त्यांच्याकडून पराभूत झाले, खिलजी त्यांच्याकडून वार्षिक कर वसूल करायचे.
अलाउद्दीन खिलजीचा इतिहास चरित्र कथा (Alaudding Khilji History in Marathi)
| जीवन परिचय बिंदू | खिलजी चरित्र |
| पूर्ण नाव | अलाउद्दीन खिलजी |
| दुसरे नाव | जुना मोहम्मद खिलजी |
| जन्म | 1250 AD |
| जन्म ठिकाण | लकनौथी (बंगाल) |
| वडिलांचे नाव | शैबुद्दीन मसूद |
| बायको | कमला देवी |
| धर्म | मुसलमान |
| मृत्यू | 1316 (दिल्ली) |
| मुले | कुतिबुद्दीन मुबारक शाह, शाहिबुद्दीन उमर |
अलाउद्दीन खिलजी इकडे -तिकडे लूट आणि युद्धाबरोबरच खिलजी आपल्या दिल्ली सल्तनतीला मंगोल आक्रमकांपासून वाचवण्यातही गुंतला होता. विशाल मंगोल सैन्याचा पराभव केल्यानंतर, खिलजीने मध्य आशिया ताब्यात घेतला होता, जो आज अफगाणिस्तान म्हणून ओळखला जातो. मंगोल सैन्याला वारंवार पराभूत केल्याबद्दल खिलजीचे नावही इतिहासाच्या पानांमध्ये लिहिलेले आहे. वारंगलच्या काकतीय शासकांवर हल्ला करून, खिलजीने जगातील सर्वात मौल्यवान कोहिनूर हिरा देखील हस्तगत केला. ते एक उत्तम रणनीतिकार आणि लष्करी कमांडर होते ज्यांनी भारतीय उपखंडात आपल्या सैन्याचे नेतृत्व केले.
अलाउद्दीनचा जन्म 1250 मध्ये बंगालच्या बीरभूम जिल्ह्यात झाला, त्याचे नाव जुना मोहम्मद खिलजी असे होते. त्याचे वडील शाहिबुद्दीन मसूद होते, जे खिलजी घराण्याचे पहिले सुलतान जलालुद्दीन फिरोज खिलजी यांचे बंधू होते. अलाउद्दीनला लहानपणापासूनच चांगले शिक्षण मिळाले नाही, परंतु तो एक शक्तिशाली आणि महान योद्धा म्हणून उदयास आला.
अलाउद्दीन खिलजीचे साम्राज्य
प्रथम खिलजीला सुलतान जलालुद्दीन फिरोजच्या दरबारात अमीर-ए-तुझुक बनवण्यात आले. 1291 मध्ये, मलिक छज्जूने सुलतानच्या राज्यात बंड केले, ही समस्या अलाउद्दीनने खूप चांगल्या प्रकारे हाताळली, त्यानंतर त्याला काराचा राज्यपाल बनवण्यात आले. 1292 मध्ये भिल्साच्या विजयानंतर सुलतानने अलाउद्दीनला अवध प्रांतही दिला. अलाउद्दीनने सुलतानचा विश्वासघात करून त्याला ठार मारले आणि दिल्लीच्या सुलतानच्या सिंहासनावर बसला. काकाचा खून करून आणि दिल्लीच्या तख्तावर चढूनही त्याला दोन वर्षे काही बंडखोरांचा सामना करावा लागला. खिलजीने पूर्ण ताकदीने या समस्येचा सामना केला.
1296 ते 1308 दरम्यान, दिल्लीवर कब्जा करण्यासाठी वेगवेगळ्या शासकांनी मंगोलवर वारंवार हल्ला केला. जालंधर (1296), किली (1299), अमरोहा (1305) आणि रवी (1306) च्या लढाईत अलाउद्दीन मंगोलांविरुद्ध यशस्वी झाला. अनेक मंगोल दिल्लीजवळ स्थायिक झाले आणि त्यांनी इस्लाम धर्म स्वीकारला. त्यांना नवीन मुस्लिम म्हटले गेले. खिलजीचा त्यांच्यावर विश्वास नव्हता, त्याने त्याला मंगोल लोकांच्या षड्यंत्राचा भाग मानले. आपले साम्राज्य वाचवण्यासाठी, खिलजीने 1298 मध्ये एका दिवसात सुमारे 30 हजार असलेल्या सर्व मोंगलांना ठार केले. त्यानंतर या सर्वांनी त्यांच्या पत्नी आणि मुलांना त्यांचे गुलाम बनवले.
1299 मध्ये खिलजीला गुजरातमध्ये पहिला मोठा विजय मिळाला. येथील राजाने अलाउद्दीनचे सर्व त्याचे दोन महान सेनापती उलुघ खान आणि नुसरत खान यांना प्रकट केले. येथे मलिक कुफूर खिलजीचा मुख्य निष्ठावंत बनला. खिलजीने 1303 मध्ये प्रथम रणथंबोरच्या राजपुताना किल्ल्यावर हल्ला केला, त्यात तो अयशस्वी झाला. खिलजीने येथे दुसऱ्यांदा हल्ला केला, ज्यामध्ये तो पृथ्वीराज चौहानचे वंशज राणा हमीर देव यांच्या समोरासमोर आला. राणा हमीर शौर्याने लढताना मारला गेला, त्यानंतर खिलजीचे राज्य रणथंबोरवर आले.
1303 मध्ये, खिलजीने आपले सैन्य वारंगलला पाठवले, परंतु काकतीय शासकाकडून त्याच्या सैन्याचा पराभव झाला. 1303 मध्ये खिलजीने चितोडवर हल्ला केला. तेथे रावल रतन सिंह यांचे राज्य होते, ज्यांची पत्नी पद्मावती होती. पद्मावती मिळवण्याच्या हव्यासापोटी खिलजीने तिथे हल्ला केला, ज्यामध्ये त्याला विजय मिळाला पण राणी पद्मावतीने जौहर केले होते.
1306 मध्ये, खिलजीने बांगलानाच्या मोठ्या राज्यावर हल्ला केला. जेथे राय करणने राज्य केले. येथे खिलजीला यश मिळाले आणि त्याने राय करणची मुलगी दिल्लीला आणली आणि तिचा विवाह त्याच्या मोठ्या मुलाशी केला. 1308 मध्ये, खिलजीचा सेनापती मलिक कमलुद्दीनने मेवाडच्या सिवाना किल्ल्यावर हल्ला केला. पण खिलजीच्या सैन्याचा मेवाडच्या सैन्याने पराभव केला. खिलजीच्या सैन्याला दुसऱ्यांदा यश मिळाले.
1307 मध्ये खिलजीने आपला निष्ठावान काफूर राजाकडून कर वसूल करण्यासाठी देवगिरीला पाठवला. 1308 मध्ये, खिलजीने अफगाणिस्तानच्या मंगोल साम्राज्यातील कंधार, गझनी आणि काबुल येथे आपले प्रमुख गजी मलिक यांना इतर पुरुषांसह पाठवले. गाझींनी मंगोलनांना अशा प्रकारे चिरडले की ते भारतावर पुन्हा हल्ला करण्याचे धैर्य जमवू शकले नाहीत. 1310 मध्ये, खिलजीने कृष्णा नदीच्या दक्षिणेला वसलेले होयसला साम्राज्य सहज जिंकले. तेथील शासक, वीरा बल्लाला, लढा न देता शरणागती पत्करली आणि वार्षिक कर भरण्यास तयार झाले.
1311 मध्ये अलाउद्दीनच्या सैन्याने मलिक काफूरच्या सांगण्यावरून माबर भागात छापा टाकला, पण तेथील तमिळ शासक विक्रम पंड्यासमोर त्याला पराभवाला सामोरे जावे लागले. तथापि, काफूर प्रचंड संपत्ती आणि सल्तनत लुटण्यात यशस्वी झाला. उत्तर भारतीय राज्ये थेट सुलतान शाहीच्या राजवटीखाली नियंत्रित होती, तर दक्षिण भारतातील सर्व प्रदेश दरवर्षी जबरदस्त कर भरत असत, ज्यामुळे खिलजीला प्रचंड पैसा मिळाला. खिलजीने शेतमालावरील 50% कर माफ केला, ज्यामुळे शेतकऱ्यांवरील ओझे कमी झाले आणि त्यांना त्यांची जमीन कर स्वरुपात कोणालाही देण्यास बांधील नव्हते.
कामगिरी
जेव्हा काफूरने दक्षिण भारताचा काही भाग जिंकला, तेव्हा त्याने तेथे मशीद बांधली. यात अलाउद्दीनच्या वाढत्या साम्राज्याचा उल्लेख करण्यात आला, जो उत्तर भारतातील हिमालयापासून दक्षिणेतील अॅडम पुलपर्यंत पसरला होता. खिलजीने किंमत नियंत्रण धोरण लागू केले, ज्याअंतर्गत अन्नधान्य, कपडे, औषधे, गुरेढोरे, घोडे इ. मुळात सर्व वस्तू कमी किमतीच्या होत्या, ज्या दिल्लीच्या बाजारात विकल्या गेल्या. याचा सर्वात जास्त फायदा नागरिक आणि सैनिकांना झाला.
अलाउद्दीन खिलजी मृत्यू (Alauddin Khilji Death)
जानेवारी 1316 मध्ये वयाच्या 66 व्या वर्षी खिलजीचा मृत्यू झाला. तथापि, असे मानले जाते की त्याची हत्या त्याच्या लेफ्टनंट मलिक नायबने केली होती. त्यांची कबर आणि मदरसा दिल्लीच्या मेहरौली येथील कुतुब कॉम्प्लेक्सच्या मागे आहे.
Final Word:-
अलाउद्दीन खिलजीचा इतिहास चरित्र कथा (Alaudding Khilji History in Marathi) हा आर्टिकल तुम्हाला कसा वाटला आम्हाला कमेंट करून नक्की सांगा आवडल्यास आपल्या फ्रेंड आणि फॅमिली मध्ये शेअर करायला विसरू नका.
1 thought on “अलाउद्दीन खिलजीचा इतिहास चरित्र कथा | Alaudding Khilji History in Marathi”