औरंगजेब चरित्र | Aurangzeb Information In Marathi

औरंगजेब चरित्र – Aurangzeb Information In Marathi: औरंगजेब भारताचा एक महान मुघल शासक होता, ज्याने अनेक वर्षे भारतावर राज्य केले. तो सहाव्या क्रमांकाचा मुघल शासक होता, ज्याने भारतावर राज्य केले. औरंगजेबाने 1658 ते 1707 पर्यंत सुमारे 49 वर्षे राज्य केले, अकबरानंतर, मुघलच इतके दिवस राजाच्या सिंहासनावर राहिले. त्याच्या मृत्यूनंतर मुघल साम्राज्य पूर्णपणे हादरले आणि हळूहळू ते संपुष्टात येऊ लागले. औरंगजेबाने आपल्या पूर्वजांचे कार्य अतिशय उत्तमरीत्या पुढे नेले होते, ज्या प्रकारे अकबराने मेहनत आणि समर्पणाने मुघल साम्राज्य उभे केले, औरंगजेबाने या साम्राज्याला अधिक पाठिंबा दिला आणि भारतातील मुघल साम्राज्य आणखी वाढले. पण त्याच्या प्रजेला औरंगजेबाला फारसे आवडले नाही, याचे कारण त्याचे वर्तन होते. औरंगजेब कट्टर, कट्टर मुस्लिम आणि कडक राजा होता, अकबराने हिंदू-मुस्लिम ऐक्याला प्रोत्साहन दिले होते आणि त्याने आपल्या हिंदू प्रजेच्या गरजाही सांभाळल्या होत्या, पण औरंगजेब मुळीच असे नव्हते. औरंगजेबाने स्वत: आलमगीरला त्याच्या नावापुढे ठेवले होते, याचा अर्थ विश्वविजेता. औरंगजेबालाही 4 मुली होत्या. औरंगजेबाला 6 भावंडे होती, त्यापैकी तो शहाजहानचा तिसरा मुलगा होता.

औरंगजेब चरित्र (Aurangzeb Information In Marathi)

पूर्ण नाव	अब्दुल मुजफ्फर मुहिउद्दीन मोहम्मद औरंगजेब आलमगीर
जन्म	14 ऑक्टोबर 1618
जन्म ठिकाण	दाहोद, गुजरात
पालक	मुमताज, शहाजहान
बायको	औरंगाबादी पॅलेस, जैनाबादी पॅलेस, बेगम नबाव बाई आणि उदयपुरी पॅलेस
मुलगा	बहादूर शाह, आझम शाह, मुहम्मद कामा बक्ष, मुहम्मद सुलतान, सुलतान मुहम्मद अकबर

औरंगजेबाचे सुरुवातीचे आयुष्य

औरंगजेब बाबरच्या घराण्यातील होता, जो मुघल साम्राज्याचा संस्थापक मानला जातो. औरंगजेबाच्या जन्माच्या वेळी त्याचे वडील शहाजहान गुजरातचे राज्यपाल होते. वयाच्या 9 व्या वर्षी औरंगजेबाला त्याचे आजोबा जहांगीरने लाहोरमध्ये ओलिस ठेवले होते, कारण त्याचे वडील युद्धात अपयशी ठरले होते. 1628 मध्ये 2 वर्षानंतर, जेव्हा शहाजहानला आग्राचा राजा घोषित करण्यात आले, तेव्हा औरंगजेब आणि त्याचा मोठा भाऊ दारा शिकोह आपल्या पालकांसोबत राहायला परतले. एकदा 1633 मध्ये, काही जंगली हत्तींनी आग्रावर हल्ला केला, ज्यामुळे प्रजेमध्ये चेंगराचेंगरी झाली, औरंगजेबाने धैर्याने आपला जीव धोक्यात घातला, या हत्तींशी लढा दिला आणि त्यांना एका कोठडीत बंद केले. हे पाहून त्याचे वडील खूप खूश झाले आणि त्याला सोन्याने तोलून त्याला बहादूर ही पदवी दिली.

औरंगजेब वंशावळ

बाबर

हुमायुन

अकबर द ग्रेट

जहांगीर

शहाजहान

औरंगजेब

बहादुर शाह

जहांदर शाह

आलमगीर दुतीय

शहा आलम दुतीय

अकबर शहा दुतीय

बहादुर शहा जफर

कौटुंबिक वाद

औरंगजेब आपल्या बुद्धीने वडिलांचा आवडता बनला होता, वयाच्या अवघ्या 18 व्या वर्षी त्याला 1636 मध्ये दख्खनचा सुभेदार बनवण्यात आले. 1773 मध्ये औरंगजेबाने दिलरास बानो बेगम या सफाविद राजकुमारीशी विवाह केला, जो औरंगजेबाची पहिली पत्नी होती. 1644 मध्ये औरंगजेबाची एक बहीण अचानक मरण पावली, एवढी मोठी गोष्ट असूनही, औरंगजेब लगेच आग्रा येथील त्याच्या घरी गेला नाही, तो कित्येक आठवड्यांनी घरी गेला. हे कारण कौटुंबिक वादाचे मोठे कारण बनले, यामुळे धक्का बसला, शाहजहानने औरंगजेबाला दख्खनच्या सुभेदारी पदावरून काढून टाकले, तसेच त्याचे सर्व राज्य हक्क हिरावून घेतले गेले, त्याला न्यायालयात येण्यास मनाई करण्यात आली. जेव्हा शहाजहानचा राग शांत झाला, तेव्हा त्याने 1645 मध्ये औरंगजेबला गुजरातचा सुभेदार बनवला, जो मुघल साम्राज्याचा सर्वात श्रीमंत प्रांत होता. औरंगजेबाने येथे चांगले काम केले, ज्यामुळे त्याला अफगाणिस्तानचा गव्हर्नरही बनवण्यात आले.

1653 मध्ये औरंगजेब पुन्हा एकदा दख्खनचा सुभेदार झाला, त्याने अकबराने दक्षिणेत केलेला महसूल नियम लागू केला. यावेळी औरंगजेबाचा मोठा भाऊ दारा शुकोह त्याचे वडील शाहजहांचा आवडता होता, तो त्याचा मुख्य सल्लागार होता. दोघांची विचारसरणी अगदी विरुद्ध होती, ज्यामुळे दोघांमध्ये बरेच मतभेद होते आणि सत्तेसाठी लढाई होते. 1657 मध्ये, शाहजहान खूप आजारी पडला, ज्यामुळे सत्तेसाठी तीन भावांमध्ये युद्ध झाले, औरंगजेब तिघांपैकी सर्वात शक्तिशाली होता, त्याने त्याचे वडील शाहजहांला बंदी बनवले आणि भावांना फाशी दिली. यानंतर औरंगजेबाने स्वतः त्याच्या राज्याचा अभिषेक केला. या सर्व कामांमुळे मुघल साम्राज्य थुंकत असे आणि लोक त्यांचा द्वेषही करत असत. औरंगजेबाने त्याच्या वडिलांनाही ठार मारण्याचा प्रयत्न केला होता, परंतु काही निष्ठावंतांमुळे तो तसे करू शकला नाही.

औरंगजेबाचे राज्य

औरंगजेबाला संपूर्ण भारताला मुस्लिम देश बनवायचा होता, त्याने हिंदूंवर बरेच अत्याचार केले आणि हिंदू सण साजरे करणे पूर्णपणे बंद केले. औरंगजेबाने बिगर मुस्लिम समाजातील लोकांवर अतिरिक्त कर लावला, तो काश्मीरच्या लोकांना मुस्लिम धर्म स्वीकारण्यास भाग पाडत असे. जेव्हा काश्मिरी लोकांच्या पाठीशी उभे राहून शीख गुरू तेग बहादूर यांनी याचा निषेध केला तेव्हा औरंगजेबाने त्याना फाशी दिली. औरंगजेबाने अनेक मंदिरे तोडली आणि त्यांच्या जागी मशीद बांधली. औरंगजेबाने पुन्हा एकदा सतीची प्रथा सुरू केली होती, औरंगजेबाच्या राज्यात मांस खाणे, दारू पिणे, वेश्याव्यवसायासारखे उपक्रम वाढले. मुघल साम्राज्यात हिंदूंना कोणतेही काम दिले गेले नाही.

औरंगजेबाचा वाढता जुलूम पाहता मराठ्यांनी 1660 मध्ये औरंगजेबाविरुद्ध बंड केले, त्यानंतर 1669 मध्ये जाट, 1672 मध्ये सतनामी, 1675 मध्ये शीख आणि 1679 मध्ये राजपूत यांनी औरंगजेबाविरुद्ध आवाज उठवला. 1686 मध्ये, ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनीने औरंगजेबाच्या विरोधात बंड केले. औरंगजेबाने यापैकी अनेक लढाया जिंकल्या, पण विजय नेहमीच एकाबरोबर होत नव्हता, एकापाठोपाठ एक बंड करून मुघल साम्राज्य हादरले आणि त्याची एकता तुटू लागली. औरंगजेबाची कडक तपश्चर्या देखील चालली नाही कला, नृत्य आणि संगीत साम्राज्यापासून दूर गेले, ना येथे वडीलधाऱ्यांचा आदर केला जाईल, ना स्त्रियांचा आदर केला जाईल. संपूर्ण साम्राज्य इस्लामच्या सनातनी शिकवणींखाली दफन झाले.

औरंगजेबाच्या संपूर्ण कारकिर्दीत, तो नेहमी युद्ध लढण्यात व्यस्त होता, कट्टर मुस्लिम असल्याने, हिंदू राजा त्याचा मोठा शत्रू होता. “छत्रपती शिवाजी महाराज” त्याच्या शत्रूच्या यादीत पहिल्या स्थानावर होते. औरंगजेबाने महाराज शिवाजीलाही बंदिवान केले, पण ते त्याच्या कैदेतून सुटले. छत्रपती शिवाजीने आपल्या सैन्यासह औरंगजेबाशी युद्ध केले आणि औरंगजेबाचा पराभव केला. अशा प्रकारे मुघलांचे राज्य संपुष्टात येऊ लागले आणि मराठ्यांनी आपले राज्य वाढवले.

औरंगजेब अहमदनगर येथे कधी आला?

1683 मध्ये मुगल बादशाह औरंगजेब औरंगाबाद या शहरांमध्ये आला आणि आपल्या मृत्यूपर्यंत तो तिथेच राहिला त्याच्या मृत्यूच्या नंतर या शहराला त्यांचेच नाव देण्यात आले. पूर्वी औरंगाबाद या राज्याला खडकी या नावाने ओळखले जात असे. मुगल बादशाह औरंगजेब यांच्या मृत्यूनंतर या राजाला औरंगाबाद असे नाव देण्यात आले.

औरंगाबाद शहराची माहिती

मूळचे खडकी म्हणून ओळखले जाणारे हे शहर 1610 मध्ये मलिक अंबर (अनबर) यांनी स्थापन केले होते. 1633 मध्ये निजाम शाही घराण्याच्या पतनानंतर हे शहर मुघल राजवटीखाली आले. नंतर दख्खनवर व्हाईसरॉयल्टी दरम्यान औरंगजेबाचे मुख्यालय झाल्यावर त्याचे औरंगाबाद असे नामकरण करण्यात आले . बीबी का Maqbara, एक अनुकरण समाधी जटिल ताज महाल मध्ये आग्रा (मृत्यू 1657), त्याची पहिली पत्नी, Dilras बानू बेगम सन्मान बांधले होते. औरंगाबाद स्वतंत्र Nizams (राज्यकर्ते) मुख्यालय राहिले, पण ते भांडवल करण्यात आले हैदराबाद मध्ये हैदराबादरियासत 1948 मध्ये रियासत विसर्जित झाल्यावर औरंगाबादचा नव्याने स्वतंत्र भारतात हैदराबाद राज्यात समावेश झाला. ते नंतर मुंबई राज्याचा भाग बनले (1956-60) त्या राज्याचे महाराष्ट्र आणि गुजरात मध्ये विभाजन होण्यापूर्वी.

औरंगाबाद कलात्मक रेशीम कापड, विशेषत: शालसाठी ओळखले जाते. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ (1958), हे एक प्रमुख शैक्षणिक केंद्र आहे आणि अनेक शाखा महाविद्यालये तेथे आहेत. हे शहर देखील एक लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे, प्रामुख्याने एलोरा आणि अजिंठा गुंफा मंदिरे यांच्या निकटतेचा परिणाम आहे, या दोघांना 1983 मध्ये युनेस्कोच्या जागतिक वारसा स्थळ म्हणून नामांकित करण्यात आले होते.

औरंगजेबाचा मृत्यू

वयाच्या 90 व्या वर्षी 3 मार्च 1707 रोजी औरंगजेबाचा मृत्यु झाला. औरंगजेबाला दौलताबाद येथे पुरण्यात आले. त्याच्या 50 वर्षांच्या राजवटीत औरंगजेबाने आपल्या बंडखोरांना इतके वाढवले ​​होते की मुघल साम्राज्याचा मृत्यू होताच त्यांचा अंत झाला. त्यांचे पूर्वज बाबर हे मुघल साम्राज्याचे संस्थापक मानले जातात आणि औरंगजेब या साम्राज्याच्या समाप्तीचे कारण बनले. औरंगजेबानेच दिल्लीच्या लाल किल्ल्यात मोती मशीद बांधली.

लोकं ही कबर बघायला का जातात?

निर्दयी, धर्मवेडा, धर्मांध, कठोर शासनकर्ता असून देखील कित्येक लोकं रोज औरंगझेबाच्या कबरचे ‘दर्शन’ घेण्यास जातात. होय, औरंगझेबला मानणारा मोठा वर्ग भारतात अस्तित्वात आहे. कारण औरंगझेबला तो हयात असतानाच “जिंदा पीर” बोलले जात असे. औरंगझेब इस्लाम धर्माचा अत्यंत कडवट आणि आक्रमकपणे पालन करायचा. त्याचे राहणीमान अगदी साधेपणाचे होते. एखाद्या वैराग्यासारखे शनोशौकत, डामडौलचा त्याला तिटकारा असे. इस्लाममध्ये निषिद्ध मानलेल्या गोष्टींवर त्याने बंदी आणली. शरियत कायद्याचा अंमल बसवण्याचा प्रयत्न केला. काही लोक इतिहासाच्या अभावामुळे औरंगझेबला खरोखर संत समजतात.

FAQ

Q: औरंगजेबाला किती बायका होत्या?
Ans:

Q: औरंगजेबाला किती मुले होती?
Ans: 4 मुली

Q: मोगल साम्राज्याचा संस्थापक कोण होता?
Ans: बाबर.

Q: मुघल साम्राज्याचा शेवटचा राजा कोण?
Ans: बहादुर शहा जफर.

Q: औरंगजेबाचा मृत्यू केव्हा झाला?
Ans: 3 मार्च 1707

• टिपू सुलतानची माहिती | Tipu Sultan Information In Marathi

Final Word:-
औरंगजेब चरित्र – Aurangzeb Information In Marathi हा आर्टिकल तुम्हाला कसा वाटला आम्हाला कमेंट करून नक्की सांगा आवडल्यास आपल्या फ्रेंड आणि फॅमिली मध्ये शेअर करायला विसरू नका.

औरंगजेब चरित्र – Aurangzeb Information In Marathi