कपिल देव मराठी माहिती – Kapil Dev Information in Marathi

Kapil Dev Information in Marathi: आजच्या आर्टिकलमध्ये आपण भारतीय क्रिकेटर “कपिल देव” यांच्या विषयी माहिती जाणून घेणार आहोत. कपिल देव हे भारताचे माजी क्रिकेटर आहेत. त्यांनी भारताला 1983 मध्ये विश्वकप जिंकून दिला होता. लवकरच भारतीय क्रिकेटर कपिल देव यांच्या जीवनावर आधारित ‘बायोग्राफी चित्रपट 83’ प्रेक्षकांच्या भेटीला येणार आहे. या चित्रपटांमध्ये हिंदी ‘अभिनेता रणवीर सिंग’ यांनी कपिलदेव यांची व्यक्तिरेखा साकारली आहे. चला तर जाणून घेऊया कपिल देव यांच्या विषयी थोडीशी माहिती.

कपिल देव मराठी माहिती – Kapil Dev Information in Marathi

कपिल देव हे भारतातील एक असे नाव आहे ज्याने क्रिकेट सारख्या खेळामध्ये खूप मोठे योगदान दिले आहे. भारताला प्रथम विश्वकप मिळवून देण्यासाठी त्यांचे योगदान मोलाचे आहे. वर्ष 1983 मध्ये भारताला  क्रिकेटमधील पहिले विश्व कप मिळाले आणि या सर्वांचे श्रेय जाते ‘भारतीय संघाचे कर्णधार कपिल देव’ यांना कपिल देव यांच्या नेतृत्वाखाली “भारताने 1983 चा विश्वचषक क्रिकेट स्पर्धेतील विश्वकप जिंकला होता.” आणि याच गोष्टीला लक्षात ठेवून लवकरच कपिल देव यांच्या जीवनावर आधारित ‘83’ चित्रपट हा चित्रपट प्रेक्षकांच्या भेटीस येत आहे.

हरियाणा तुफान नावाने ओळखले जाणारे कपिल देव यांनी क्रिकेटच्या स्टेडियम मध्ये कधीही धावांसाठी धावा काढल्या नाहीत  त्यामुळेच त्यांना हरियाणा तुफान या नावाने ओळखले जाते.

कपिल देव यांनी आपल्या फिटनेसकडे तितके लक्ष दिले होते की, प्रकृतीच्या कारणास्तव त्यांना कसोटी सामन्यातून कधीच बघता आले नाही. उजव्या हाताचा फलंदाज असून या व्यतिरिक्त कपिलदेव उजव्या हाताचा वेगवान  गोलंदाज देखील होता.

पूर्ण नाव	कपिलदेव निखंज
जन्म	६ जानेवारी १९५९ चंदीगड, भारत
उंची	1.83 मीटर म्हणजे 6 फूट
निव्वळ संपत्ती	191.65 कोटी (2017)
वडिलांचे नाव	रामलाल निखंज
आईचे नाव	राजकुमारी
पहिला कसोटी सामना	फैसलाबादमध्ये भारत विरुद्ध पाकिस्तान (1978)
पहिला (ODI सामना )	क्वेटा येथे भारत विरुद्ध पाकिस्तान (1978)
उच्च धावसंख्या (ODI सामना )	नाबाद १७५ (फलंदाजी)

कपिल देव जन्म आणि शिक्षण (Education)

कपिल देव यांचा जन्म पंजाबमधील अतिशय प्रसिद्ध शहर चंदिगड मध्ये झाला. त्यांनी आपले सुरुवातीचे शिक्षण डी.ए.बी शाळेपासून सुरु  केले आणि पदवीसाठी त्यांनी सेंट एडवर्ड कॉलेजची निवड केली. लहानपणापासूनच क्रिकेटची आवड होती त्यामुळे खेळातील त्यांची आवड आणि प्रतिभा पाहून त्यांना देशप्रेम आझाद यांच्याकडे क्रिकेट शिक्षणासाठी पाठवले गेले.

कपिल देव कुटुंब (Family)

भारत आणि पाकिस्तान वेगळे होत असताना त्यांचे कुटुंब रावळपिंडी (पाकिस्तान) येथून फाजिल्का भारत येथे आले. येथेच त्यांचे वडील रामलाल निखंज यांनी लाकडाचा व्यवसाय सुरू केला. त्यांची आई राजकुमारी   पाकणपट्टन पाकिस्तानची होती त्या एक गृहिणी होत्या. कपिल देव यांना सात भावंडे होती. त्यामध्ये त्यांना चार बहिणी आणि तीन भाऊ होते कपिल देव हे सहाव्या स्थानावर होते.

काही काळानंतर त्यांच्या पालकांना पंजाबच्या राजधानीत राहणे योग्य वाटले 1980 मध्ये रोमी भाटिया नावाच्या महिलेशी त्यांचा विवाह झाला. 17 वर्षानंतर त्यांना घरी एका मुलीचा जन्म झाला त्यामुळेच हे नाव त्यांनी अमिया देव ठेवले.

कपिल देव यांची क्रिकेट कारकीर्द (Career)

कपिल देव यांनी आपल्या करिअरची सुरुवात 1975 मध्ये केली. पंजाब विरुद्ध हरियाणा चा सामना खेळला ज्यात त्यांनी हरियाणाला सहा विकेट्सने शानदार विजय मिळवून दिला तेव्हा पंजाबचा डाव 63 धावांत गुंडाळला गेला होता.

1976 ते 77 मध्ये जम्मू आणि कश्मीर विरुद्ध खेळल्या गेलेल्या सामन्यात  त्यांनी आठ बडी घेतले आणि 36 धावा केल्या आणि त्याच वर्षी मंगल विरुद्ध सात विकेटने विजय धावा केल्या. या दोन्ही सामन्यांमध्ये त्यांची प्रतिभा सर्वांनाच दिसून आली.

यानंतर त्यांनी 1978 मध्ये कसोटी सामना खेळण्यास सुरुवात केली त्यांनी पाकिस्तान विरुद्ध पहिला आंतरराष्ट्रीय कसोटी सामना खेळला. या सामन्यात कपिलदेव यांनी केवळ 13 धावा केल्या होत्या मात्र त्यांनी पाकिस्तानचा एक  विकेट्स घेतला होता.

कपिल देव यांनी 1979 ते 1980 मध्ये दिल्ली विरुद्ध उत्कृष्ट फलंदाजी करत 193 धावांची नाबाद खेळी खेळली आणि हरियाणाला नेत्रदीपक विजय मिळवून दिला हे त्यांचे कारकिर्दीतील पहिले शतक होते त्यानंतर हे सिद्ध झाले की कपिल देव केवळ गोलंदाजीत कर नाहीतर फलंदाजीने ही भारताला जिंकू शकतो. त्यांच्या दोन्ही कलागुणांमुळे ते आतापर्यंतचे सर्वोत्कृष्ट अष्टपैलू खेळाडू मानले जातात.

17 ऑक्टोबर 1979 रोजी त्यांनी वेस्ट इंडिज विरुद्ध 124 मध्ये 126 धावा केल्या होत्या हे त्यांची स्मरणीय खेळणी म्हणून गणली जाते.

कपिल देव  कर्णधारण पदाचा कार्यकाल

कपिल देव आणि सुनील गावस्कर: 1982 ते 83 मध्ये भारत श्रीलंकेविरुद्ध सामना खेळला गेला होता पण अधिकृत पणे त्याला वेस्टइंडीज मध्ये होणाऱ्या एकदिवसीय मालिकेत कर्णधार बनण्याची संधी मिळाली होती त्यावेळी वेस्टइंडीज संघाचा बराच दबदबा होता म्हणजे त्यावेळी वेस्टइंडीज सांगाला हरवणे अशक्य होते आणि सुनील गावस्करच्या शानदार खेळीच्या जोरावर भारताने वेस्ट इंडिजचा एक सामन्यात पराभव केला त्यांच्या सहकारी असलेल्या सुनील गावस्करने त्या सामन्यात 95 धावा केल्या होत्या दुसरीकडे कपिल देव यांनी 72 धावा देत 2 बळी घेतले होते या विजयामुळे येत्या विश्वचषकात वेस्टइंडीज वर मात करण्याचा भारताला आत्मविश्वास वाढला होता जो विश्वचषक जिंकण्याची दिसत होतं.

1983 विश्वचषक (1983 World Cup)

1983 च्या विश्वचषकाच्या वेळी भारताची कामगिरी पाहिल्यानंतर भारत विश्वचषक जिंकू शकेल अशी अपेक्षा कोणालाही वाटले नाही. कपिल देव यांनी विश्वचषक खेळायला सुरुवात केली तेव्हा त्यांची सरासरी 24.94 सामन्यात  गोलंदाजी सारखीच होती उपांत्यफेरीत जाण्यासाठी भारताला झिम्बाब्वे विरुद्ध चा सामना खेळणे जिंकणे आवश्यक होते त्या सामन्यादरम्यान भारत जवळपास पराभवाच्या मार्गावर होता की कपिल देवने आपल्या शानदार फलंदाजीमुळे सामना ताब्यात घेतला या सामन्यात त्यांनी 175 धावा केल्या आणि झिम्बाब्वेची गोलंदाजी रोखून धरली कारण त्यांनी केवळ 138 चेंडूत सात धावा केल्या होत्या ज्यामध्ये त्यांनी 22 चौकार 16 चौकर आणि सहा पष्ट कर मारले होते. नव्या विकेटसाठी 127 धावांची सर्वात मोठी भागीदारी किरमानी आणि कपिल देव यांच्या झाली होती जे 27 वर्षे कोणीही मोडू शकले नाही.  एवढेच नाही तर या सामन्यात कपिल देव यांनी शानदार गोलंदाजी करताना झिम्बाब्वेचे पाच विकेट्स घेतल्या होत्या.

 यानंतर कपिल देव यांनी मर्सडिज कार चा पुरस्कार मिळाला ही खेळी त्यांच्या आयुष्यातील सर्वात विस्मरणीय आणि महत्त्वाची खेळी होते ज्यांनी ते सर्वांच्या नजरेमध्ये महान झाले या साम्यामुळे भारताला 1983 च्या विश्वचषक विजयाचा मार्ग मिळाला 1983 च्या विश्वचषक स्पर्धेदरम्यान बीसीसीआयच्या संपामुळे हा सामना प्रसारित होऊ शकला नाही आणि क्रिकेट प्रेमींना या सामन्यांचा आनंद घेता आला नाही.

1983 च्या विश्वचषक जिंकण्यासाठी भारताला अंतिम फेरीत वेस्ट इंडिजचा पराभव करावा लागला होता कपिल देव यांच्या नेतृत्वाखाली 1983 मध्ये इंग्लंड मध्ये होणारा हा विश्‍वचषक जिंकून भारताने इतिहास रचला होता या नेत्रदीपक कामगिरीमुळे भारत क्रिकेट जगातही स्टार म्हणून उदयास आला. असे म्हटले जाते त्या वेळी भारत वेगळ्या पातळीवर दिसतो एवढेच नाही तर भारताने आतापर्यंत सर्व प्रकारच्या ट्रॉफी जिंकलेल्या आहेत.

कपिल देव यांच्या कारकिर्दीतील वाईट टप्पा

त्यानंतर 1984 मध्ये वेस्ट इंडिजविरुद्धच्या कसोटी सामन्यांसह एकदिवसीय सामन्यांची मालिका आयोजित करण्यात आली होती. ज्यात भारताचा वाईट पराभव झाला. त्याच वेळी, कपिल देव यांच्या कारकिर्दीतील हा सर्वात वाईट काळ होता, ज्यामुळे निवडकर्त्यांनी त्यांना कर्णधारपदावरून हटवण्याचा निर्णय घेतला आणि पुन्हा गावस्कर यांना कर्णधार बनवले.

यानंतर 1987 मध्ये कपिल देव यांना कर्णधार बनवण्यात आले, ज्यामध्ये भारताने उपांत्य फेरी गाठली होती. पण इंग्लंडकडून पराभूत झाल्यानंतर भारत विश्वचषक जिंकू शकला नाही आणि सर्वांनी देव यांच्यावर दोषारोप केला. पुन्हा एकदा त्याच्याकडून कर्णधारपद हिसकावून गावस्करकडे सोपवण्यात आले, हा त्याच्या कर्णधारपदाचा शेवटचा प्रवास होता. त्यानंतर त्याला कर्णधार बनण्याची संधी मिळाली नाही. जरी 1989 मध्ये उपकर्णधार नक्कीच झाला. 

कपिल देव प्रशिक्षक म्हणून

बीसीसीआयने त्यांची भारताच्या प्रशिक्षकपदी नियुक्ती केली परंतु काही वादामुळे त्यांनी अवघ्या 10 महिन्यांत राजीनामा दिला. भारताने ऑस्ट्रेलियाविरुद्धची मालिका २-० ने गमावल्यानंतर त्याच्यावर मॅच फिक्सिंगचे आरोप असल्याचे सांगण्यात येत आहे. त्यामुळे हे सर्व बिनबुडाचे आरोप टाळण्यासाठी त्यांनी आपल्या पदाचा राजीनामा दिला. 

कपिल देव पुरस्कार आणि यश (Kapil Dev Awards)

1979-80 च्या मोसमात क्रिकेटमधील त्यांच्या चांगल्या कामगिरीबद्दल त्यांना भारत सरकारने ‘अर्जुन पुरस्काराने सन्मानित केले.’ कोणत्याही खेळाच्या क्षेत्रात अतुलनीय योगदान देणाऱ्या खेळाडूंना सरकारकडून हे पुरस्कार दिले जातात.

1982 मध्ये कपिल देव यांची प्रतिभा आणि समर्पण पाहून भारताने त्यांना ‘पद्मश्री’ पुरस्कारही दिला. एवढेच नाही तर विश्वचषकातील त्याच्या जबरदस्त कामगिरीच्या जोरावर वर्षभरानंतर त्याला 1983 चा ‘विस्डेन क्रिकेटर ऑफ द इयरचा बहुमान देण्यात आला.’

1994 मध्ये, त्याने रिचर्ड हॅडलीचा कसोटी क्रिकेटमध्ये सर्वाधिक बळींचा विक्रम मोडला. इतकेच नाही तर कसोटी क्रिकेटमध्ये 400 बळींसोबतच कसोटी क्रिकेटमध्ये 4000 धावा पूर्ण करणारा तो जगातील सर्वोच्च खेळाडू देखील आहे.

1991 मध्ये ‘कपिल देव’ यांच्या योगदान आणि समर्पणाचा सन्मान करण्यासाठी ‘पद्मभूषण’ सारखा सर्वोच्च पुरस्कार देण्यात आला. यानंतर 2002 मध्ये ‘विस्डेन इंडियन क्रिकेटर ऑफ द सेंचुरी’ हा सन्मान देऊन क्रिकेट जगतात त्यांचा दर्जा आणखी उंचावला.

2010 चा ICC क्रिकेट ‘हॉल ऑफ फेम’ पुरस्कार देऊन त्याच्या प्रतिभेला सन्माननीय दर्जा देण्यात आला. तीन वर्षांनंतर, 2013 मध्ये NDTV ला भारतातील 25 ग्रेटेस्ट ग्लोबल लिव्हिंग लिजेंड्स म्हणून नाव देण्यात आले.

भारतीय सैन्यात सामील होण्यासाठी, कपिल देव यांनी 2008 मध्ये भारतीय प्रादेशिक सैन्यात लेफ्टनंट कर्नलची रँक घेतली. त्यांनी हे केले कारण त्यांना भारतीय लष्कराबद्दल अधिक आदर होता.

कपिल देव नवीन चित्रपट (Kapil Dev Biography Film)

भारतीय चित्रपटसृष्टीतील प्रसिद्ध दिग्दर्शक कबीर खान यांनी कपिल देव यांच्या बायोपिक बनवण्याचे काम सुरू केले आहे. कपिल देव यांना जेव्हा विचारण्यात आले की तुमची भूमिका कोणत्या अभिनेत्याला द्यावी, तेव्हा त्यांनी रणवीर सिंगचे नाव घेतले. फँटम प्रॉडक्शन आणि अनुराग बासू यांच्यासोबतच इतरांनीही या चित्रपटासाठी आपले पैसे गुंतवले आहेत. ज्यामध्ये रणवीर सिंग कपिल देव यांच्या भूमिकेत दिसणार आहे.

कपिल देव यांच्या आयुष्यातील रोचक तथ्य (Kapil Dev Facts in Marathi)

कपिल देव यांनी 2006 मध्ये व्यवसाय करण्यासाठी कॅप्टन्स इलेव्हन नावाने दोन रेस्टॉरंट उघडले, एक चंदिगडमध्ये आणि दुसरे पाटणा येथे, जे ते स्वत: व्यवस्थापित करतात.

कपिल देव हा असाच एक खेळाडू आहे ज्यांनी दोनहून अधिक चित्रपटांमध्ये छोट्या भूमिका केल्या आहेत. ज्यांची नावे ‘इकबाल’, ‘क्या तुम मुझसे शादी करोगी’ आणि ‘ये दिलगी है’ अशी आहेत. इतकेच नाही तर अलीकडे कपिल देव यांच्यावर चित्रपट बनत असल्याच्या बातम्या येत आहेत.

कपिल देवच्या भूमिकेत रणवीर सिंग (83 Biopic Movie)

लवकरच कपिल देव यांच्या जीवनावर आधारित चित्रपट ‘83’ प्रेक्षकांसाठी चित्रपटगृहांमध्ये येणार आहे या चित्रपटांमध्ये अभिनेता रणवीर सिंग यांनी कपिलदेव यांची भूमिका साकारली आहे हा चित्रपट कपिल देव यांच्या जीवनावर आधारित बायोग्राफी फिल्म आहे. या चित्रपटामध्ये कपिलदेव यांची भूमिका साकारण्यासाठी अभिनेता रणवीर सिंग यांनी खूप मेहनत घेतल्याचे दिसत आहे.

Kapil Dev Books in Marathi

Kapil Dev Books in Marathi: कपिल देव यांनाही पुस्तके लिहिण्यात खूप रस आहे, त्यामुळे त्यांनी आतापर्यंत तीन आत्मचरित्रे लिहिली आहेत, ज्यांची नावे ‘गॉड्स डिक्री’, ‘क्रिकेट माय स्टाईल’ आणि ‘स्ट्रेट फ्रॉम माय हार्ट’ अशी आहेत.

• सचिन तेंडूलकर यांची माहिती

लोकांनी विचारलेले वारंवार प्रश्न

Final Word:-
कपिल देव मराठी माहिती – Kapil Dev Information in Marathi हा आर्टिकल तुम्हाला कसा वाटला आम्हाला कमेंट करून नक्की सांगा आवडल्यास आपल्या फ्रेंड आणि फॅमिली मध्ये शेअर करायला विसरू नका.

कपिल देव मराठी माहिती – Kapil Dev Information in Marathi