भगवान महावीर मराठी माहिती: Mahavir Information in Marathi

भगवान महावीर मराठी माहिती: Mahavir Information in Marathi (Jayanti, Mahiti,Biography, History, Story, Quotes, Teachings, Wishes)

Bhagwan Mahavir Information in Marathi: महावीर जयंती हा जगभरातील जैन समुदायाद्वारे साजरा केला जाणारा एक शुभ सण आहे. जैन धर्मातील शेवटचे आणि महान तीर्थंकर भगवान महावीर यांची ही जयंती आहे. महावीर जयंती हा जैन धर्मीयांसाठी खूप महत्त्वाचा दिवस आहे, जे मोठ्या उत्साहाने आणि भक्तिभावाने साजरे करतात. या लेखात आपण महावीर जयंतीचा इतिहास, महत्त्व आणि उत्सव याबद्दल जाणून घेणार आहोत.

महावीर जयंती मराठी माहिती (Mahavir Jayanti Marathi Mahiti)

नाव	भगवान महावीर
जन्म	इ.स. 599 पूर्वी
जन्म ठिकाण	कुंडग्रामात, बिहार, भारत
वडिलांचे नाव	राजा सिद्धार्थ
आईचे नाव	राणी त्रिशलादेवी
पत्नीचे नाव	यशोदाशी
मुलीचे नाव	प्रियदर्शनी
मुलाचे नाव
टोपण नाव	वर्धमान, महावीर, जितेंद्र
धर्म	जैन

भगवान महावीर (महावीर) हे जैन धर्माचे चोविसावे (२४वे) तीर्थंकर होते. भगवान महावीर यांचा जन्म सुमारे अडीच हजार वर्षांपूर्वी (ख्रिस्तपूर्व ५४० वर्षांपूर्वी) वैशाली प्रजासत्ताकातील कुंडग्राम येथे अयोध्या इक्ष्वाकुवंशी क्षत्रिय कुटुंबात झाला. वयाच्या तिसाव्या वर्षी महावीरांनी जगापासून अलिप्त होऊन राजवैभवाचा त्याग केला आणि संन्यास धारण करून आत्मकल्याणाच्या मार्गावर निघाले. 12 वर्षांच्या कठोर तपश्चर्येनंतर त्यांनी केवलज्ञान प्राप्त केले आणि त्यानंतर त्यांनी समावशरणामध्ये ज्ञानाचा प्रसार केला. वयाच्या ७२ व्या वर्षी त्यांना पावपुरीतून मोक्ष प्राप्त झाला. महावीर स्वामींचा जन्मदिवस जैन समाज महावीर जयंती आणि त्यांचा उद्धार दिवस दिवाळी म्हणून साजरा करतो.

जैन ग्रंथांनुसार, तीर्थंकर वेळोवेळी धर्मतीर्थच्या अंमलबजावणीसाठी जन्म घेतात, जे सर्व जीवांना आध्यात्मिक सुख प्राप्त करण्याचा मार्ग सांगतात. तीर्थंकरांची संख्या केवळ चोवीस असल्याचे सांगितले आहे. भगवान महावीर हे चौबिसीच्या सध्याच्या अवस्पर्णी काळातील शेवटचे तीर्थंकर होते आणि ऋषभदेव हे पहिले होते. ज्या युगात हिंसा, पशुबळी आणि जातिभेद वाढले त्या युगात भगवान महावीरांचा जन्म झाला. त्यांनी जगाला सत्याचा, अहिंसेचा धडा शिकवला. तीर्थंकर महावीर स्वामींनी अहिंसा हा सर्वोच्च नैतिक गुण असल्याचे वर्णन केले आहे. त्यांनी जगाला जैन धर्माची पंचशील तत्त्वे सांगितली, ती म्हणजे- अहिंसा, सत्य, अपरिग्रह, आचौर्य (अस्तेय), ब्रह्मचर्य. त्यांनी अनेकांतवाद, स्याद्वाद आणि अपरिग्रह अशी अद्भुत तत्त्वे दिली. महावीरांच्या सर्वोदयी तीर्थांना प्रदेश, कालखंड, काळ किंवा जातीची सीमा नव्हती. भगवान महावीरांचा स्वधर्म जगातील प्रत्येक जीवाला समान होता. जगातील सर्व आत्मे सारखेच आहेत, म्हणून आपण इतरांबद्दल समान विचार आणि वागणूक ठेवली पाहिजे जी आपल्याला स्वतःला आवडते. ‘जगा आणि जगू द्या’ हे महावीरांचे तत्त्व आहे.

Mahavir Jayanti History in Marathi

महावीर जयंतीचा इतिहास ख्रिस्तपूर्व सहाव्या शतकापासूनचा आहे जेव्हा भगवान महावीरांचा जन्म झाला होता. त्यांचा जन्म हिंदू महिन्यातील चैत्र (मार्च/एप्रिल) च्या तेराव्या दिवशी वैशाली शहरात झाला, जो सध्या भारतातील बिहारमध्ये आहे. भगवान महावीर हे जैन धर्माचे चोविसावे आणि शेवटचे तीर्थंकर होते. अहिंसा, सत्य आणि करुणेचा संदेश देणारे ते एक महान आध्यात्मिक नेते होते.

Mahavir Jayanti Significance in Marathi

महावीर जयंती जैन समाजासाठी खूप महत्त्वाची आहे कारण ती त्यांच्या परमपूज्य संताची जयंती आहे. भगवान महावीरांचा जन्म हा दैवी हस्तक्षेप होता आणि जैन धर्माची शिकवण पुनर्संचयित करण्यासाठी त्यांचा जन्म झाला असे जैन मानतात. महावीर जयंती हा भगवान महावीरांच्या जीवनावर आणि शिकवणींवर चिंतन करण्याचा आणि त्यांच्या अहिंसा, सत्य आणि करुणेच्या मार्गावर पुनर्संचयित करण्याचा दिवस आहे. जैन धर्माच्या तत्त्वांचे स्मरण करण्याचा आणि पवित्र आणि धार्मिकतेचे जीवन जगण्याच्या आपल्या वचनबद्धतेचे नूतनीकरण करण्याचा हा दिवस आहे.

Mahavir Jayanti Celebration in Marathi

जगभरातील जैन धर्मीयांकडून महावीर जयंती मोठ्या उत्साहात आणि भक्तिभावाने साजरी केली जाते. सणाची सुरुवात साधारणतः पहाटे भगवान महावीरांच्या मूर्तीला विधीवत स्नान करून होते. या दिवशी जैनही प्रार्थना करतात आणि विविध धार्मिक विधी करतात. जैन मंदिरांमध्ये विशेष पूजा आणि आरत्या केल्या जातात आणि भगवान महावीरांच्या स्तुतीसाठी भक्तीगीते गायली जातात. जैन लोक रथ मिरवणूक काढतात.

Mahavir Jayanti Fasting

उपवास हा महावीर जयंती उत्सवाचा महत्त्वाचा भाग आहे. जैन लोक या दिवशी एक दिवसभर उपवास करतात, जे भक्तीतील सर्वात महत्वाचे कार्य मानले जाते. उपवासाला मन आणि शरीर शुद्ध करण्याचा आणि जीवनाच्या आध्यात्मिक पैलूवर लक्ष केंद्रित करण्याचा एक मार्ग म्हणून पाहिले जाते. जैन देखील बटाटे, कांदे, लसूण इत्यादि जमिनीखाली उगवणारे कोणतेही अन्न खाणे टाळतात.

भगवान महावीर स्वामींची शिकवण (Teachings)

भगवान महावीरांनी दिलेली पंचशील तत्त्वे जैन धर्माचा आधार बनली आहेत. या तत्त्वाचा अवलंब करूनच अनुयायी खरा जैन अनुयायी होऊ शकतो. सत्य, अहिंसा, अस्तेय, ब्रह्मचर्य आणि अपरिग्रह यांना पंचशील म्हणतात.

सत्य:

भगवान महावीरांनी सत्याचे महान वर्णन केले आहे. त्यांच्या मते, सत्य या जगात सर्वात शक्तिशाली आहे आणि चांगल्या व्यक्तीने कोणत्याही परिस्थितीत सत्याची बाजू सोडू नये. एक चांगला माणूस बनण्यासाठी प्रत्येक परिस्थितीत सत्य बोलणे आवश्यक आहे.

अहिंसा:

इतरांबद्दल हिंसाचाराची भावना असू नये. आपण स्वतःवर जितके प्रेम करतो तितकेच इतरांवर प्रेम केले पाहिजे. अहिंसेचे पालन करा.

अस्तेया:

दुसऱ्याच्या वस्तू चोरणे आणि दुसऱ्याच्या वस्तूची इच्छा करणे हे मोठे पाप आहे. जे मिळाले त्यात समाधानी राहा.

ब्रह्मचर्य:

महावीरजींच्या मते, जीवनात ब्रह्मचर्य पाळणे सर्वात कठीण आहे, जो कोणी याला आपल्या जीवनात स्थान देतो त्याला मोक्ष प्राप्त होतो.

त्याग:

हे जग नश्वर आहे. गोष्टींबद्दलची आसक्ती हेच तुमच्या दु:खाचे कारण आहे. खरे लोक कोणत्याही सांसारिक गोष्टीत अडकत नाहीत.

कर्म कोणालाही सोडत नाही, म्हणून कर्माला बंधन घालण्याची भीती बाळगा.
यात्रेकरू स्वत: घर सोडून ऋषीमुनींचा धर्म स्वीकारतात, मग धर्माच्या कारणाशिवाय आपले कल्याण कसे होणार.
जेव्हा भगवंताने अशी तीव्र तपश्चर्या केली तेव्हा आपणही आपल्या सामर्थ्यानुसार तपश्चर्या केली पाहिजे.
जर देव आपल्यासमोर उपसर्ग सहन करत असेल तर निदान समतेने समोर येणारे उपसर्ग तरी आपण सहन केले पाहिजेत.

Mahavir Bhagwan Story in Marathi

भगवान महावीर हे जैन धर्मातील 24 वे तीर्थंकर होते. भगवान महावीर यांचा जन्म इसवी सन 540 पूर्व वैशाली गणराज्य मधील कुंडग्राम सध्याचे आयोध्या इक्ष्वाकुवंशी झाला होता. वयाच्या तिसाव्या वर्षी त्यांनी संसार आणि आपल्या राजवैभवाचा त्याग केला. संन्यास धारण करून त्यांनी आत्मकल्यानाच्या मार्गावर चालण्यास सुरुवात केली. 12 वर्षे कठीण तपस्या केल्यानंतर त्यांना केवलज्ञान प्राप्त झाले. वयाच्या ७२व्या वर्षी त्यांना पावापुरी येथे मोक्ष प्राप्त झाला.

जगभरातील जैन धर्मीयांकडून महावीर जयंती मोठ्या उत्साहात आणि भक्तिभावाने साजरी केली जाते. उत्सवाची सुरुवात साधारणतः पहाटे भगवान महावीरांच्या मूर्तीचे विधीवत स्नान करून होते. या दिवशी जैनही प्रार्थना करतात आणि विविध धार्मिक विधी करतात. जैन मंदिरांमध्ये विशेष पूजा आणि आरत्या केल्या जातात आणि भगवान महावीरांच्या स्तुतीसाठी भक्तीगीते गायली जातात. जैन लोक मिरवणुका काढतात आणि रथ मिरवणूक काढतात.

महावीर जयंती भारतात मोठ्या उत्साहाने साजरी केली जाते, विशेषतः बिहार, राजस्थान, गुजरात आणि महाराष्ट्र या राज्यांमध्ये, जिथे जैन समाज एकवटलेला आहे. बिहारमध्ये, भगवान महावीरांचा जन्म झालेल्या वैशाली शहर उत्सवाचे केंद्र बनते. गुजरातमध्ये, एक भव्य मिरवणूक काढली जाते आणि महाराष्ट्रात जैन एक दिवसाचा उपवास करतात आणि जैन मंदिरांमध्ये पूजा करतात.

Mahavir Jayanti Quotes in Marathi

“सर्व जीवांना सुखाचा शोध घेण्याचा आणि दुःख टाळण्याचा समान अधिकार आहे.”

“तणावविरूद्ध सर्वात मोठे शस्त्र म्हणजे एक विचार दुसर्‍यापेक्षा निवडण्याची आपली क्षमता.”

“सर्व दुःखाचे मूळ आसक्ती आहे.”

“आपल्या विचारांची गुणवत्ता आपल्या जीवनाची गुणवत्ता ठरवते.”

“आपल्या जीवनाचा उद्देश इतरांच्या आनंदात योगदान देणे आहे.”

“अहिंसा हा धर्माचा सर्वोच्च प्रकार आहे.”

“उत्कृष्ट काम करण्याचा एकमेव मार्ग म्हणजे तुम्ही जे करता त्यावर प्रेम करणे.”

“पृथ्वी, वायू, अग्नी, पाणी आणि वनस्पति यांच्या अस्तित्वाकडे जो दुर्लक्ष करतो किंवा दुर्लक्ष करतो तो त्यांच्या स्वतःच्या अस्तित्वाकडे दुर्लक्ष करतो.”

“मौन आणि आत्मसंयम ही अहिंसा आहे.”

“एक माणूस जळत्या जंगलात एका झाडावर बसलेला असतो. तो सर्व प्राणीमात्रांचा नाश होताना पाहतो. पण त्याला हे कळत नाही की तेच नशीब त्याच्यावरही लवकर येणार आहे. तो माणूस मूर्ख आहे.”

निष्कर्ष:
आशा आहे मित्रांनो तुम्हाला “Mahavir Information in Marathi” विषयी माहिती मिळाली असेल जर तुम्हाला आणखी काही प्रश्न असतील तर तुम्ही आम्हाला कमेंट बॉक्समध्ये विचारू शकता.