सी व्ही रमण यांची माहिती भारतामध्ये नव्हे तर संपूर्ण आशिया मध्ये भौतिक शास्त्र मध्ये पहिले नोबेल पारितोषिक मिळवणारे भारतीय चंद्रशेखर व्यंकटरमण म्हणजेच (C.V. Raman) हे आहे ज्यांनी प्रकाश संबंधी संशोधन करून नोबेल पुरस्कार प्राप्त केला होता.
डॉक्टर सी व्ही रमण यांनी आपल्या संशोधनातून संपूर्ण जगाला आश्चर्यचकित करून ठेवले त्यांनी मांडलेला प्रकाशाच्या सिद्धांतामुळे जगाला एक नवी दिशा मिळाली. आणि त्यांच्या या शोधाला Raman Effect या नावाने ओळखले जाऊ लागले.
सी व्ही रमण यांची माहिती
सी व्ही रमण यांची माहिती |
---|
Biography of सी व्ही रमण |
Profession : शास्त्रज्ञ |
Famous For : Raman effect |
Name : चंद्रशेखर वेंकट रामन |
Date of Brith : 7 नोव्हेंबर 1888 |
Death : 21 नोव्हेंबर 1970 |
Age : 82 वर्ष |
Birthplace : तिरुचिरापल्ली मद्रास प्रेसिडेन्सी ब्रिटिश ईस्ट इंडिया (तामिळनाडू इंडिया) |
Hometown : मद्रास प्रेसिडेन्सी ब्रिटिश ईस्ट इंडिया (तामिळनाडू इंडिया) |
Measurements : N/A |
Height : N/A |
Weight : N/A |
Eye Colour : Black |
Hair Colour : Black |
Nationality : Indian |
Zodiac sign : |
Religion : Hindu |
School : अल्मा मेटर यूनिव्हर्सिटी ऑफ मद्रास |
College : अल्मा मेटर यूनिव्हर्सिटी ऑफ मद्रास |
Education : |
Family : |
Father Name : Not Known |
Mother Name : Not Known |
Bother Name : Not Known |
Sister : Not Known |
Married Status : विवाहित |
Wife Name : लोक सुंदरी अम्मल |
Awards : Fellow of the Royal Society (1924) Matteucci Medal (1928) Knight Bachelor (1930) Hughes Medal (1930) Nobel Prize in Physics (1930) Bharat Ratna (1954) Lenin Peace Prize (1957) |
सी व्ही रमण यांची माहिती
सी व्ही रमण यांचा जन्म 7 नोव्हेंबर 1888 मध्ये तिरुचिरापल्ली मद्रास प्रेसिडेन्सी तामिळनाडू भारतामध्ये झाला त्यांचे वडील चंद्रशेखर आयर भौतिकशास्त्र आणि गणिताचे अभ्यासक होते ते विशाखापट्टणम येथे महाविद्यालयांमध्ये प्राध्यापक म्हणून कार्य करत होते. त्यांचे कुटुंब खूपच शिक्षित कुटुंब होते त्यांच्या कुटुंबामध्ये संगीताचा वारसा होतं सी व्ही रमण यांना घरूनच विज्ञान, संस्कृती, संगीत इत्यादीचे ज्ञान मिळाले होते.
शाळेमध्ये असताना रमण हे नेहमीच वर्गामध्ये पहिले येत असत. त्यांच्या वडिलांनी त्यांना इंग्लिश शिकवले होते. सी व्ही रमण हे खूपच अभ्यासू वृत्तीचे होते यांना खेळण्यांमध्ये अजिबात रस नव्हतं त्यांना फक्त निसर्गाची जास्त आवडते त्यांना निसर्गाचे रहस्य जाणून घेण्या मध्ये खूप आनंद मिळत असे.
त्यांनी 1905 मध्ये बीए मध्ये पहिले सुवर्णपदक मिळवले आणि भौतिकशास्त्र मधून परीक्षा पास झाले आणि याच वर्षी त्यांनी भारतीय वित्त विभागाच्या परीक्षेमध्ये सहाय्यक अकाउंट जनरल पदावर नियुक्त झाले.
1910 मध्ये वडिलांच्या मृत्यूनंतर ते प्रेसिडेन्सी कॉलेजच्या प्रयोगशाळेत कार्यरत राहिले. आणि तेच काम करत असताना त्यांनी स्पंदने आणि ध्वनिच्या कंपन्याची सिद्धांत याच्यावर संशोधन करण्यास सुरुवात केली.
त्यांनी वायोलिन आणि सितार तसेच हार्मोनिक संगीत वाद्य वर देखील लेख लिहिले जे इंग्लंड मध्ये खूप प्रसिद्ध झाले. कलकत्ता विद्यापीठातील त्यांच्या कौशल्यामुळे त्यांना भौतिकशास्त्राचे प्राध्यापक म्हणून नियुक्त करण्यात आले. त्यांना भारतीय विज्ञान काँग्रेसचे सचिव म्हणून पद देण्यात आले
1921 मध्ये त्यांनी लंडनमध्ये रुदरफोर्ड आणि जे जे थॉमसन यांची भेट घेतली आणि त्यांचे प्रयोग व निकाल तेथील रॉयल सोसायटीच्या मासिकांमध्ये प्रसिद्ध झाले परत जाताना त्यांनी प्रवास दरम्यान पाण्याच्या निळ्या रंगाचा अभ्यास केला आणि अभ्यासात असा निष्कर्ष निघाला की पाण्याला निळेपण त्याच्या सावलीमुळे नव्हे तर पाण्याच्या रंगामुळे येत आहे तर यापूर्वीच्या शास्त्रज्ञांनी असे निष्कर्ष काढला होता की पाण्याला निळा रंग आकाशाच्या सावलीमुळे निर्माण होतो आपल्या विस्तृत संशोधनामुळे त्यांनी हे सिद्ध केले की जेव्हा प्रकाश वाळूचे कण असलेल्या माध्यमातून जातो तेव्हा ते इकडे तिकडे विखुरलेले असतात.
जेव्हा प्रकाश द्रव्य पदार्थातून जातो तेव्हा ती बता आणि लाट या दोन्ही लांबीमध्ये घट होते या आधारावर विखुरलेल्या प्रकाशाचे यंत्र मोजून त्यांनी जगाला याबद्दल माहिती दिली.
एक मार्च 1928 मध्ये त्यांनी दक्षिण भारतीय विज्ञान असोसिएशन बेंगलोर मधील वैज्ञानिकांच्या प्रकाशाच्या संबंधित साहित्य सादर केले.
1930 मध्ये जगभरात त्यांच्या संशोधनाची प्रशंसा झाली आणि त्यांना यावर्षी नोबल पारितोषिक देण्यात आले.
नोबेल पारितोषिक मिळण्यासाठी हे कुटुंब स्टॉकहोम येथे गेले. त्यांनी अल्कोहोलिक पातळ पदार्थांवरचा प्रयोग देखील दाखविला. सी व्ही रमण शरीरातून अत्यंत कमकुवत असूनही आत्मविश्वास, दृढनिष्ठ, कठोर परिश्रम करणारा, स्वभावाने नम्र, साधेपणाने, संस्कारी, परोपकारी, देवाशी एकनिष्ठ आणि श्रेष्ठ वक्ते असलेले जीवन जगले . सी व्ही रमण यांना भारत आणि परदेशात अनेक पुरस्कारांनी गौरविण्यात आले.
सी व्ही रमण एक न्याय्य व कठोर प्रशासक होता. स्वाभिमान, उत्कृष्ट शैक्षणिक गुण असलेले महान वैज्ञानिक होते. गांधी, नेहरू आणि पटेल हे त्यांचे प्रशंसक होते. ते रमण संशोधन संस्थेचे सचिवही होते. 21 नोव्हेंबर 1970 रोजी सकाळी या जगाला निरोप दिला.
28 फेब्रुवारी 1928 रोजी रमन इफेक्ट नावाच्या त्यांच्या प्रसिद्ध शोधामुळे राष्ट्रीय विज्ञान दिन अजूनही 28 फेब्रुवारी रोजी भारतभर साजरा केला जातो.
7 thoughts on “सी व्ही रमण यांची माहिती”